Orgaandonatie is de laatste tijd een veelbesproken onderwerp, door de nieuwe donorwet, die vanaf de zomer van 2020 in werking is getreden. Maar wat is orgaandonatie eigenlijk, wat betekent het voor de nabestaanden en wat gaat er precies veranderen? Wij hebben het voor je uitgezocht en vertellen het in dit artikel.
Wat is orgaandonatie?
Wat is orgaandonatie nu eigenlijk precies? Elk jaar hebben honderden mensen nieuwe organen nodig. Ze staan op de wachtlijst voor een nieuwe lever, een nieuw hart, een nieuwe nier, nieuwe longen, een nieuwe alvleesklier of een nieuwe dunne darm. In Nederland staan miljoenen mensen geregistreerd als orgaandonor. Wanneer deze geregistreerden overlijden wordt gekeken of hun organen getransplanteerd kunnen worden naar mensen die een nieuw orgaan nodig hebben.
Zeven feiten over orgaandonatie die je als nabestaande moet weten:
1. Het lijkt alsof iemand nog leeft
Wanneer iemand hersendood is, is hij of zij overleden. Het lichaam wordt kunstmatig beademd, want voor de orgaandonatie moet het lichaam nog werkend zijn. Dit kan verwarrend zijn voor jou als nabestaande, want hij of zij ziet er niet dood uit. Maar het is wel zo, want zonder deze kunstmatige beademing stopt het hart met kloppen. Om er echt van overtuigd te zijn dat hij of zij er niet meer is controleert de arts zorgvuldig of er nog sprake is van bewustzijn of enige hersenactiviteit. Wanneer de arts constateert dat dit er niet is, stelt hij vast dat de persoon hersendood is. Dit is het officiële tijdstip van overlijden.
2. Direct na overlijden onderzoek
De arts onderzoekt direct na het overlijden of de organen van de donor geschikt zijn voor transplantatie. Hij stelt jou als nabestaande een aantal vragen over het medicijngebruik en de leefwijze van de overledene. Daarnaast onderzoekt hij het bloed op overdraagbare aandoeningen, hij maakt een echografie en doet röntgenonderzoek en hart- en longonderzoek.
3. Donorprocedure kan uren duren
De hele donorprocedure, van overlijden tot en met de operatie, kan tussen de 12 en 24 uur duren. Dit hangt samen met alle onderzoeken en de toewijzing van de organen aan de ontvangers. De operatie zelf duurt meestal zo’n drie tot vijf uur. Tot aan de operatie kun je als nabestaande bij de overledene blijven. Tijdens de operatie mag je in het ziekenhuis blijven wachten. Wanneer je besluit naar huis te gaan, word je na de operatie gebeld.
4. Soms eerst obductie
Is je naaste door een niet-natuurlijke oorzaak overleden? Bijvoorbeeld door een verkeersongeval? Dan moet de transplantatiecoördinator eerst aan de officier van justitie toestemming vragen voor donatie. De officier bepaalt of er identificatie nodig is en of het lichaam eerst inwendig moet worden onderzocht. Is dit het geval? Dan is er sprake van obductie en wordt de doodsoorzaak zorgvuldig onderzocht. Deze procedure kan tegelijkertijd met de donatie-onderzoeken plaatsvinden, na toestemming van de nabestaanden.
5. Organen soms toch niet geschikt
Helaas kan het achteraf soms duidelijk worden dat een uitgenomen orgaan niet geschikt is voor transplantatie. Toch kan het orgaan dan nog erg nuttig zijn. Geneeskundigen kunnen het gebruiken voor onderzoek, als de overledene hier toestemming voor heeft gegeven.
6. Na de donoroperatie
Nabestaanden zijn vaak bang dat de overledene er na de operatie heel anders uitziet. De huidskleur kan inderdaad erg bleek zijn, gelukkig is het mogelijk dit met make-up te verbergen. Van de wonden is weinig te zien. Deze zijn na de operatie zorgvuldig gehecht en met een pleister afgedekt. Na de donatie kun je de overledene gewoon opbaren waar je maar wilt. Bovendien hoeft de crematie of de begrafenis na de donatieprocedure niet te worden uitgesteld.
7. Een anonieme bedankbrief
De transplantatiecoördinator neemt een paar weken na de donatie contact met je op. Wanneer je er behoefte aan hebt kan hij of zij vertellen welke organen er zijn getransplanteerd, wat het resultaat was en wat de leeftijd en het geslacht van de ontvangers is. De ontvangers blijven anoniem. Het kan gebeuren dat de ontvangers graag een anonieme bedankbrief naar jou willen sturen. Je kunt aangeven of je hier behoefte aan hebt via de Nederlandse Transplantatie Stichting.
Wat verandert er na het aannemen van de nieuwe wet?
Je dient nog steeds aan te geven wat er na je dood met je organen moet gebeuren. Wat er verandert is dat wanneer je dit niet doet, je automatisch als 'geen bezwaar' tegen orgaandonatie en weefseldonatie in het donorregister geregistreerd wordt. Maar voor het zover is, ontvang je twee brieven thuis om je keuze op te geven. In de zomer van 2020 treedt de nieuwe wet in werking.
Bronnen: Rijksoverheid en Nederlandse Transplantatie Stichting
Reacties (1)