Hoe overleef ik de feestdagen?

De nakende feestperiode heeft dit jaar een bijzondere invulling. Voor sommige families is het een manier om de grenzen van hun creativiteit weer een stukje te verleggen en originele oplossingen te zoeken voor een feest in de eigen bubbel of met een beperkt aantal vrienden. Andere families vinden deze creatieve oplossingen niet en leggen zich gelaten neer bij een ellendige kerst en oudjaar. Hoe mensen omgaan met een moeilijke situatie leert vaak veel over hoe ze omgaan met rouw. 

Creatief aan de slag met rouw

Sommige mensen slagen er op wonderbaarlijke wijze in om creatief aan de slag te gaan met rouw. Ze erkennen hun verdriet, maar willen zich niet neerleggen bij de onmacht die ze daarbij voelen. En ze gaan aan de slag. Vinden een manier om lotgenoten bijeen te brengen en een praatgroep op te richten, gaan geld inzamelen voor het kinderkankerfonds of maken kunstwerken met de dingen die ze hebben geërfd. Sommigen komen tot een andere levensfilosofie, waarin ze elke dag koesteren als een kostbaar geschenk of alles uit het leven proberen te halen, alsof ze moeten leven voor twee. Nog anderen hebben beloftes gemaakt aan hun dierbare overledene en genieten ervan te voelen dat ze doen wat ze beloofd hebben. 

Maar veel meer mensen slagen hier niet in. Zij worstelen zo met hun verdriet, dat ze met moeite nog weten wat creativiteit eigenlijk wil zeggen en zich noodgedwongen beperken tot 101 variaties op het thema: ‘Hoe kom ik deze dag door?’ Of mensen lopen vast in hun verhaal. Worden blind voor de wereld daarbuiten, de goede bedoeling van vrienden en buren, het leed dat iemand anders overkomt… Het kan er niet meer bij en dus gaan de deur en hun hart op slot en draaien ze rondjes in hun verdriet. 

Maar weinigen vinden na het verlies van een dierbare snel de creatieve weg om hun verdriet alle eer aan te doen, zonder er in te verdrinken. De meesten onder ons ploeteren, lopen verloren… De routines, die ons leven vaak tot wel 90% bepalen, vallen deels of helemaal weg als iemand in je nabije omgeving er niet meer is. Wat nog overblijft, kan enige houvast bieden. Zoals gaan werken of de boodschappen doen. Bij voorkeur als niemand je aanspreekt en iedereen op een veilige afstand blijft. 

De moeilijkste momenten

Je moet behoorlijk sterk zijn om de knop om te draaien en om weer naar buiten gaan. En jawel… Op een gegeven moment vast te stellen dat je geniet van de zon op je gezicht, dat je lacht om een grapje dat iemand maakt en dat je stiekem uitkijkt naar iets dat je gepland hebt. Dat zijn vaak de moeilijkste momenten. Momenten waarop je beseft dat er nog leven is, ook zonder jouw geliefde. Dat het waar is, dat tijd jouw vriend is en jij niet dood bent. Die momenten van ontwaken uit je rouw, brengen je weer uit je zorgvuldige opgebouwde evenwicht. Even terug naar de bodem van de put. Maar wees gerust, de weg terug is deze keer niet zo moeilijk. 

En weet, dat die dag, dat je voor het eerst weer het gevoel hebt dat je kan doorademen, de dag is, waarop je ook kan genieten van herinneringen. Met een pijnscheut, dat wel, maar vooral met een gevoel van dankbaarheid om alles wat is geweest. Als dat moment komt, als je voelt dat je er klaar voor bent, ga dan op zoek naar nieuwe rituelen. Om de rest van je leven te (be)leven, met steeds die warme herinnering bij je. 

Een sprankeltje licht

Plaats een kerstboom en versier hem met foto’s van je overleden dierbare, ga naar jullie favoriete plekje of breng een bezoekje aan de begraafplaats en lees daar jouw nieuwjaarsbrief voor, spreek af met de familie dat iedereen voor het openen van zijn of haar geschenk een mooie herinnering deelt aan wie jullie moeten missen, help mee aan een goed doel om je gedachten te verzetten, stuur kerstkaartjes en laat mensen weten hoe het nu écht met je gaat en bedank hen voor de steun of vraag om een helpende hand.

Lukt het allemaal nog niet? Deze kerst kan ook gewoon eens doorgaan 'zonder' jou. Misschien in het nieuwe jaar dan, wie weet… 

Ik wens jullie in deze donkere dagen van het jaar een sprankeltje licht, een vleugje hoop en wat creativiteit voor een draagbaar eindejaar. 

Isolde De Paepe