De digitale erfenis: wat is dat en hoe regel je dit?

Een tweet hier, een like daar en misschien ook nog even die leuke 'selfie' op Facebook delen voor het slapen gaan. Tegenwoordig delen we ongemerkt zoveel informatie over onszelf op het internet dat je soms zelfs vergeet wat er online allemaal over jezelf te vinden is. Maar heb je je ooit afgevraagd wat er met al deze gegevens en informatie op het internet gebeurt als je komt te overlijden? Alvast nadenken over je digitale erfenis is in deze tijd namelijk geen slecht idee. Wij vertellen je alles wat je moet weten over de digitale erfenis.

Wat is een digitale erfenis?

We weten allemaal wel wat een erfenis is. Je kunt geld, een auto, een huis en andere bezittingen van een overledene erven. Maar tegenwoordig laten we naast tastbare spullen ook online van alles na. Wie erft jouw digitale profielen en gegevens dan en wat houdt een digitale erfenis nou precies in? Als nabestaanden de inloggegevens van jouw online accounts erven en onder andere kunnen bepalen wat hier mee gebeurt, spreken we over het algemeen van een digitale erfenis. Als jij bijvoorbeeld een cloud hebt waarin je allerlei foto's en video's hebt bewaard, geef je de erfgenaam toestemming om deze in te zien en van jou over te nemen als je komt te overlijden. Dit kan voor hen erg fijn zijn, omdat de foto's ook een waardevol aandenken zijn aan jou. Dit geldt ook voor al jouw berichten op social media. Het zijn allemaal digitale herinneringen die nabestaanden aan jou overhouden. 

Het belang van een digitale erfenis

We regelen in deze moderne tijd zoveel online, dat het haast noodzakelijk is om alvast je digitale erfenis te regelen. Op dit moment staat er in de wet echter nog niks vastgelegd over het regelen van de digitale erfenis, maar de notarissen in Nederland willen dat hier snel verandering in komt. Sander van der Meer en Andja Bratić van Digital Funeral Professionals maken zich de komende jaren hard voor de overgang van een analoge naar een digitale uitvaartbranche: "Onze huidige samenleving vraagt om innovatieve uitvaartinitiatieven en om meer aandacht voor nazorg, wensen vastleggen bij leven, digitale nalatenschap en rouw- en emotionele support."

In onderstaand filmpje wordt in een uitzending van RTL Nieuws gesproken over de mogelijke gevolgen van het onbeheerd achterlaten van digitale gegevens en online accounts.

Wat kun je nu al zelf regelen?

Voor Google en Facebook kun je nu al instellen wat er met jouw profiel moet gebeuren als je komt te overlijden. In het artikel social media zaken regelen voor overlijden kun je lezen dat het nog niet voor alle social media mogelijk is om nu al aan te geven wat je wilt dat er gebeurt met jouw account na overlijden. Dit houdt in dat jouw gegevens online blijven of waarschijnlijk in de handen komen van nabestaanden, mits zij jouw account gegevens kennen. Zij bepalen in dat geval wat er met jouw digitale gegevens en informatie gebeurt.

Waar begin je?

Om er zeker van te zijn dat je geen belangrijke zaken vergeet bij het regelen van een digitale erfenis hebben wij een korte stappenplan opgesteld; 

1. Zorg er allereerst voor dat je een duidelijk en compleet overzicht maakt van al je social media accounts en andere online profielen zoals clouds waarin je foto's en andere bestanden bewaart.
2. Ga per profiel na wat je nu al kunt regelen voor als je komt te overlijden. Zo kun je in Facebook bijvoorbeeld aangeven dat je toestemmingen geeft om jouw Facebook profiel na overlijden om te zetten naar een gedenkpagina. In het artikel 'Social media zaken regelen voor overlijden' vertellen wij wat je nu al zelf kunt instellen voor de meest gebruikte social media kanalen.
3. Geef per online profiel aan wat er met je gegevens moet gebeuren; blijven ze online ter nagedachtenis of heb je liever dat al jouw online gegevens na overlijden worden verwijderd?
4. Noteer ook je inloggegevens per online profiel en bewaar ook deze op een veilige plek of deel het met een vertrouwenspersoon die weet waar hij of zij deze kan vinden als je komt te overlijden. 
5. Bewaar dit overzicht thuis op een plek met al je andere belangrijke documenten of deel het met vrienden of familie. Je kunt er ook voor kiezen om het overzicht in een codicil te zetten. Een codicil is een handgeschreven brief waarin je je nalatenschap en dus ook je digitale erfenis kenbaar maakt. Vergeet niet om de brief te ondertekenen en de datum waarop je de codicil hebt geschreven en ondertekend op te schrijven.
6. Daarnaast kun je er ook voor kiezen om je digitale erfenis op te nemen in een testament om er zeker van te zijn dat nabestaanden het te zien krijgen.

Fijn voor nabestaanden

Voor nabestaanden is het fijn om ervan op de hoogte te zijn wat jouw wensen zijn met betrekking tot jouw online gegevens. Daarom is het aan te raden om alvast na te denken over een digitale erfenis. Voor nabestaanden is het namelijk een enorme klus om de regie over jouw social media te krijgen als zij de inloggegevens niet hebben. Dit maakt het voor nabestaanden erg moeilijk om al jouw online gegevens te filteren of compleet te verwijderen. Sommige nabestaanden willen namelijk niet dat er nog foto's of berichten van de overledene op het internet blijven staan. De een vindt het fijn om nog oude social media berichten van de overledene te kunnen lezen en de ander kan het juist als pijnlijk ervaren om (jaren later) na het overlijden nog een profiel online tegen te komen alsof het nog actief is. Daarnaast zijn nabestaanden niet altijd op de hoogte van al jouw online accounts. Om als nabestaande een account te sluiten waarvan zij geen inloggegevens hebben, moeten zij een vrij ingewikkelde procedure doorlopen om jouw overlijden en hun relatie met jou te verifiëren.