Je hebt van die dagen, dat je opstaat en alles zit tegen. Klinkt als een lomp cliché, maar soms heb je die dagen helaas écht. Plannen die stranden, een perspectief dat ophoudt te bestaan. Een mens kan sterk, flexibel en weerbaar zijn. Maar zó sterk? Auw!
Zo’n dag had ik. En ik was er niet blij mee. In mijn geval ging het over zaken van de levenden, niet over dood en afscheid. Toch ik voelde me ineens heel verbonden met de personen voor wie ik werk. Voor families die een naaste kwijtraken aan het leven. Ook zij zijn abrupt aangelopen tegen de grenzen van hun perspectief. Ook voor hen zijn er ineens geen vooruitzichten en plannen meer samen met die ene mens. Ondanks dat het soms zo goed te aanvaarden is dat de dood een zinvol en volledig antwoord was dat mocht klinken voor de betrokken persoon, en dat er na dit einde ruimte kan ontstaan voor een ander zielsverband met elkaar. Ondanks dat kan zo’n einde verschrikkelijk veel pijn doen.
Ik voelde het. Ik liet mijn tranen om mijn ‘einde’ en verlies stromen. Ik zocht steun bij de mensen die mij lief zijn en stelde de vraag ‘Waarom?’ keer op keer vanuit de punten van mijn tenen. Toen dacht ik: dit is dus écht de pijn van een verlies. Dit zijn warme tranen om iets waarvan ik niet wil dat het stopt. Iets waaraan ik me wil vastklampen tot voorbij de horizon.
Als ritueelbegeleider herkende ik mijn verlies en ging ermee aan de slag. Een ritueel is een daad van liefde: een symbolische handeling om een proces te markeren, een overgang van wat was naar wat is en wat komt. Door dat proces in het klein vorm te geven geef je vorm, kleur en richting aan het grote proces waarin je zit. Verdriet mag troost ontvangen, duisternis vraagt soms om licht. En zo bedacht ik mijn eigen ritueel om mijn verdriet vorm te geven. Een veertje dat die ochtend voor mijn voeten lag, een engelenbeeldje van mijn dochter gekregen en een simpel lichtje in de duisternis. Van deze voorwerpen maakte ik een kleine opstelling in mijn werkkamer, sprak hierbij enkele woorden uit die naar buiten rolden en nam waar wat er gebeurde in mijzelf. Van binnen werd ik zachter, voelde ik troost en licht langzaam binnenstromen. Ik voelde de zachte kracht van dit kleine, spontane ritueel.
Een ritueel voor kracht en troost
Dit ritueel wil ik graag delen met jou. Zodat het jou kracht en troost mag geven als je iemand bent verloren die je lief is en die bij je hoort. Een ritueel kan je troost en kracht geven om door deze moeilijke periode heen te komen. Welk ritueel dat is, mijn kleine gebaar of één die opkomt in jezelf, dat is aan jou.
Het vormgeven en uitvoeren van een ritueel geeft je de persoon niet terug die is gestorven, maar het helpt je aandacht te geven aan jouw gevoelens en is een manier om jouw verbondenheid te ervaren met hem of haar. Je kunt voor alle momenten een ritueel vormgeven en uitvoeren. Samen met de persoon als deze nog leeft en bij je is, tijdens een afscheidsdienst en op alle momenten erna. Een ritueel is een daad van liefde die jou steunen kan. Want onthoud goed: er is altijd een perspectief. Ook al is de ander niet meer lijfelijk naast je. Jullie zijn en blijven verbonden aan elkaar met draadjes van eeuwigheid.
Een klein ritueel voor jou als zegen van een nieuwe dag
Als je hebt ervaren wat opgeven en loslaten is.
Dat dit licht voor jou een klein teken van hoop, geloof en liefde mag zijn.
