Afscheidsfotograaf, wat is het een mooi vak. Tegenwoordig zie je dat steeds meer fotografen belangstelling krijgen voor dit werk. Negen jaar geleden fotografeerde ik al mijn eerste uitvaart. Het kwam min of meer per toeval op m’n pad.
Veel verlies
Eigenlijk had ik uitvaartleider willen worden. In mijn jeugd heb ik veel geliefden en dierbaren verloren. Een buurjongetje van veertien maanden overleed plotseling, een goede vriendin pleegde zelfmoord, m’n lievelingsneef overleed aan de gevolgen van HIV en ook m’n beide ouders zijn niet ouder geworden dan 68 jaar. Ik heb vele uitvaarten bijgewoond en realiseerde me al snel hoe belangrijk en troostrijk een mooi afscheid wel niet is. Ik zou wel uitvaartleider willen worden.
Altijd oproepbaar
Ik heb aan een uitvaartleider gevraagd wat er bij dit vak allemaal kwam kijken. Die zei: “De telefoon kan elk moment gaan. Je moet 24/7 oproepbaar zijn.” Voor een alleenstaande moeder met twee kinderen was dat niet te regelen. Ik kon m’n kinderen toch niet midden in de nacht alleen laten? En wie ving ze overdag op als ik weggeroepen werd? Nee, er waren teveel praktische bezwaren om het roer om te gooien. Zo bleef ik werken als tekstschrijver, en combineerde dat werk steeds met mijn passie: de fotografie.
Assisteren bij uitvaarten
In 2003 begon ik mijn eigen communicatiebedrijf en dat was prima, het liep goed! Enkele jaren daarna begon een vriendin van me haar eigen uitvaartonderneming. Zij had af en toe assistentie nodig van vrijwilligers. “Nu kan ik toch iets gaan doen in deze branche”, heb ik gedacht. En zo assisteerde ik haar regelmatig bij uitvaarten. Mensen wijzen waar ze hun jas op kunnen hangen. Bloemen aannemen. Ze attenderen op het condoleanceboek, en verder helpen met alles wat er nog bij komt kijken.
Auto-ongeluk
In augustus 2008 kwam er een melding binnen van een gezin dat een auto-ongeluk had gehad in Schotland. Vader en hun zoontje van anderhalf jaar oud waren overleden, moeder was gewond geraakt aan haar benen en hun dochtertje van vier mankeerde helemaal niets. Een drama, zoveel was zeker. En de familie wilde foto’s, zeker omdat er een jong kind bij betrokken was.
Uitgelezen kans
“Anna, zou jij voor de verandering eens niet willen assisteren, maar de foto’s willen maken?” vroeg mijn vriendin. En ik heb meteen ‘ja’ gezegd. Ik was op dat moment op vakantie in Limburg en ben ervoor terug naar Utrecht gereisd. O, wat was ik zenuwachtig voor deze eerste reportage! Maar toen ik eenmaal bezig was merkte ik dat dit werk was wat me helemaal lag. Het feit dat ik gewend was me op uitvaarten te bewegen, werkte erg in m’n voordeel. De familie heeft mij nauwelijks aan het werk gezien.
Onvergetelijk
Deze uitvaart was een enorme sprong in het diepe. En tegelijkertijd was het ook zo’n emotionele en dramatische dag. Ik herinner me nog dat de moeder op een brancard werd binnengereden. Dat de familie en overledenen met koetsen naar de begraafplaats werden gebracht. En tot slot het verdriet van de moeder, aan het einde van de dag samen met haar broer bij het graf, ik zal het nooit meer vergeten.
Blij met het album
Een jaar later vroeg ik aan de moeder of haar dochter veel aan het fotoboek heeft gehad. Haar antwoord verraste me in eerste instantie: “Nou zeker, maar ikzelf heb er het allermeest aan gehad”, zo zei ze. “Ik zat op de dag van de begrafenis helemaal onder de pijnstillers. Bijna alles is langs me heen gegaan. O wat was ik daarna blij met de foto’s. Terug kunnen kijken wie er allemaal waren, en wat er gebeurde. Dat heeft me echt heel erg geholpen.” En toen wist ik het helemaal zeker: afscheidsfotograaf is het mooiste beroep dat er is.
