Al weken staat de zon hoog aan de hemel deze zomer. Wat een vreugde, wat een licht. Ook dan, juist dan, kunnen de dagen zwaar zijn voor rouwenden. De vakantieperiode laat het gemis extra voelen. Want de geliefde is er niet meer. Er komen geen nieuwe zomers samen meer bij. Speciaal voor Rememberme.nl deel ik hier graag een ritueel om te rouwen in de zomer.
Iemand verliezen is een deel van iemand loslaten. We kunnen hier niet omheen. Het lichaam is ‘klaar’ met leven. Hoe ongewenst of onverwacht dit soms ook is. Er is een citaat van Manu Keirse dat door rouwdeskundigen in vele varianten wordt gebruikt en dat ongeveer zo luidt: “Rouwen is niet loslaten, maar anders vasthouden.” Keirse bedoelt ermee dat we nog steeds verbonden blijven met onze geliefden die zijn overleden en in ons rouwproces ons bewust mogen zijn van een andere band die we met hen krijgen.
Verbonden
Dus bijvoorbeeld: moeder is er niet meer, maar ze blijft nog steeds onze moeder en op deze wijze verbonden aan ons. Of we nu geloven dat moeder een ziel heeft die voortbestaat, of niet: ze blijft altijd onze moeder. Ze blijft in onze gedachten als herinnering, ze blijft in het kopje dat ze altijd gebruikt en nu in onze kast staat, of als haar stem in ons hoofd die reageert op onze gedachten. Moeder is niet meer lijfelijk onder ons, maar ze is nog wel op een andere manier in ons leven verweven.
Ik voeg aan de varianten op het citaat van Keirse toe dat rouwen óók loslaten is. Als we in ons rouwproces voorbij gaan aan het loslaten, dan slaan we een eerste belangrijke stap over. Voordat we anders kunnen vasthouden, mogen we loslaten. We laten de handen van moeder los, de knuffels, de blikwisselingen of de geur van haar adem. Als we onze band anders willen gaan vasthouden, is het belangrijk dat we gaan loslaten wat was. Dat we liefdevol gaan accepteren dat het leven is geëindigd, hoe pijnlijk, onverwacht of ongewenst het overlijden ook is. We kunnen namelijk alleen anders vasthouden als we óók hebben losgelaten.
Zomerritueel: loslaten en anders vasthouden
Voor dat loslaten en anders vasthouden in de zomer wil ik graag een ritueel met je delen. Het ritueel kun je uitvoeren op mooie zomerdagen wanneer je je geliefde extra mist, vlak voordat je op reis gaan of een zomers uitstapje gaat ondernemen. Het helpt je om een nieuwe band te ervaren en geeft je steun en kracht in een periode waarin om je heen veel plezier wordt beleefd. Je hebt nodig:
- Een tafeltje/kastje
- Een kaars
- Als je dat fijn vindt: een foto van je geliefde;
- Een bloem of takje uit de natuur;
- Iets wat van je geliefde was;
- Iets wat bij jouw geliefde past.
Dit kan van alles zijn: een steen, of misschien iets wat je van hem/haar hebt gekregen. Het liefst een voorwerp dat je bij je kunt dragen of ergens kunt neerzetten waar je het vaak ziet. Het mag een voorwerp zijn dat symbool staat voor je nieuwe leven en de band met je overleden geliefde.
Zoek een plaats in je omgeving waar je je fijn voelt en waar je een half uurtje rustig en ongestoord bezig kunt zijn. Misschien vind je het fijn om zachte muziek aan te zetten, of mag het er juist stil zijn. Maar misschien hoor je graag de geluiden van buiten binnenkomen. Maak het er aangenaam voor jezelf. Een ritueel is pas een ritueel als je de handelingen bewust uitvoert, op jouw manier en tempo, met liefde en aandacht.
Open het ritueel door de kaars aan te steken en de foto van je geliefde erbij te plaatsen. Als je wilt, kun je de volgende tekst erbij uitspreken.
Lieve …,
vandaag laat ik zien hoeveel ik van je hou.
Jij hebt voor altijd een plaats
in mijn leven
en mijn hart.
Plaats dan het voorwerp dat van je geliefde was, links bij de foto en de kaars. Neem rustig de tijd om het te bekijken een geef aandacht aan de herinneringen van dit voorwerp aan je geliefde. Eindig met:
Moge deze/dit … (benoem het voorwerp)
mij in liefde herinneren
aan alles met jou
wat was –
voor altijd
in mijn hart.
Plaats nu rechts van de foto en de kaars het nieuwe voorwerp; het object dat symbool staat voor je nieuwe leven en band met je overleden geliefde. Doe dat in alle rust. Denk na over hoe je het bij je gaat dragen of neer gaat zetten zodat het in de dagen die komen een plaats krijgt in jouw leven. Denk na over waarom je juist dit voorwerp hebt gekozen. Eindig met:
Moge deze/dit ... (benoem het voorwerp)
vanaf nu
meereizen op mijn levenspad
zoals jij zal meereizen met mij –
voor altijd
in mijn hart.
Plaats ten slotte de bloem of het takje uit de natuur voor de foto, tussen beide voorwerpen in. Dit is de verbinder tussen het oude en het nieuwe voorwerp, tussen verleden en toekomst. Nu de bloem of tak nog vers is, is de verbinding tussen oud en nieuw ook nog ‘vers’. Naarmate de dagen vorderen, zal de verbinding verweren, ouder worden en verbrokkelen. We geven de tijd aan loslaten en anders vasthouden. Het hoeft niet morgen meteen al te lukken. Oud en nieuw mogen best nog even aan elkaar verbonden blijven. Totdat ze, iedere dag een beetje meer, zijn losgekomen, omdat de tijd rijp is.
Sluit het ritueel af met:
Lieve …,
vandaag heb ik laten zien
hoe jij in mijn leven was en is
hoe ik je meedraag
op de stappen die ik ga zetten,
hoe ik koester
wat was, is en wordt
in mijn hoofd en in mijn hart -
voor altijd.
Ik wens je een mooi ritueel toe. Je kunt de opstelling laten staan en kijken hoe de bloem of het takje verweert of je kunt het nieuwe voorwerp bij je gaan dragen.
Reacties (2)